هنگام و طريقه ي تعويض گلدانها

توجه داشته باشيد :

به هيچ وجه نبايد گلدانها را با تصور و خيال خود ، که اين گلدان براي اين گياه کوچک مي باشد آن را به گلدان بزرگ انتقال دهيم . زيرا :
تجربه نشان داده است اکثر گياهان آپارتماني در گلداني که به نظر کوچک مي آيند بهتر رشد مي کنند .

چگونه دريابيم که گياهي نياز به گلدان بزرگتري دارد ؟

هنگامي که مشاهده کرديد ريشه از سوراخ زيرگلدان بيرون آمده و يا ريشه ها درسطح خاک گلدان متورم و به خوبي ديده مي شوند و يا در فواصل آبياريها ، گياه پژمرده و پلاسيده به نظر مي رسد و يا رشد آن متوقف گرديده و يا برگهاي جديد آن کوچکتر از حد معمول و نيز بي رنگ شده اند و برگهاي تحتاني آن نيز زرد گرديده اند ، وقت تعويض گلدان فرا رسيده است .

طريقه ي تعويض گلدانها :

گرچه در تمام فصول در محيطي سربسته و فاقد کوران مي توان نسبت به تعويض گلدانها اقدام نمود ولي بهترين فصل براي تعويض آنان نيمه دوم اسفند تا نيمه ي اول فروردين ماه مي باشد . ضمناً توجه داشته باشيد عمليات تعويض گلدان بايستي حتماً در محيطي سربسته و فاقد کوران هوا نظير دستشويي ، هال و اطاق انجام پذيرد .
1 ـ ابتدا دقت نماييد که خاک گلدان خيس نبوده و حداقل يکي دو روز از آبياري آن گذشته باشد تا اينکه خاک به راحتي از گلدان جدا شود .
2 ـ گلدان را به پهلو به يک طرف بخوابانيد . پارچه لايه دار نرمي روي گلدان پهن نموده در حالي که با يک دست گياه را محکم نگاه داشته ايد با دست ديگر با چکش چوبي يا دسته چکش معمولي ضرباتي از روي پارچه به لبه گلدان بزنيد تا خاک از گلدان جدا شود . سپس اين عمل را براي طرف ديگر نيز تکرار کنيد و گياه را با خاک از گلدان بيرون آوريد .
3 ـ ريشه هاي به هم پيچيده را به آرامي با چنگال از هم جدا کرده در حالي که کپه ي خاکي دست نخورده مانده است ريشه هاي به هم پيچيده و آويخته را قيچي کنيد .
4ـ گلدان جديد به هيچ وجه نبايستي بيش از حدود پنج الي شش سانتيمتر ( يک سايز ) عريض تر و گودتر از گلدان اولي باشد . ابتدا در ته آن چند تکه سفال محدب ريخته و روي آن را با لايه اي از پوست برنج يا خزه و يا خاک برگ مرطوب بپوشانيد . ضخامت اين لايه براي گلدان هاي کوچک حدود 2/5 سانتيمتر و براي گلدانهاي بزرگتر حدود 7/5 سانتيمتر مي باشد سپس مقداري خاک مورد نظر روي اين لايه بريزيد .
5 ـ وقتي که گياه را در گلدان جديد قرار مي دهيد دقت کنيد که خاک درون گلدان از لبه ي آن حدود 2 ـ 3 سانتيمتر پايين تر باشد و تنظيم اين اندازه را با افزودن و يا کم کردن خاک ته گلدان مي توان حفظ کرد . حالا اطراف گلدان ( جاهاي جانبي و خالي )را خاک ريخته و با تکه چوبي آن را بکوبيد و سفت کنيد تا از نفوذ هوا جلوگيري شود .
6 ـ سطح خاک گلدان را صاف نموده و با انگشتان دست آن را سفت نماييد و آبياري مفصلي انجام دهيد به طوري که آب از زهکش زير گلدان خارج شود .
7 ـ بهترين موقع براي تعويض گلدان در آپارتمان همان طوري که اشاره شد نيمه دوم اسفند تا نيمه ي اول فروردين ماه مي باشد ولي حرفه ايها در تمام فصول در محيطي سربسته اقدام به تعويض آن مي نمايند .
8 ـ هنگامي که گياهي را از گلداني به گلدان بزرگتر انتقال داديد حداقل تا شش ماه نبايد مجدداً گلدان را به هردليلي تعويض نماييد . زيرا امکان تلف شدن گياه تقريباً حتمي است .

شستشو و تميز کردن برگ ها :

تميز کردن برگ ها :

يکي از نکات اساسي جهت نگهداري و پرورش گياهان آپارتماني تميز کردن برگ هاي آنها مي باشد که بايستي با فواصل کوتاه انجام پذيرد . به منظور زدودن گرد و غبار و کثافات و حشراتي که پشت روي برگ ها جمع شده اند و نيز باز نمودن منافذ تنفسي گياهان از نظر سلامتي و شادابي آنان به طريق ذيل عمل مي نماييم :
قبل از اقدام به اين کارتوجه داشته باشيد موادي نظير روغن زيتون ، روغن نباتي ، شير ، روغن جلاي چوب و هر مواد جلا دهنده ديگر براي آنان مضر بوده و هيچکدام از اين مواد هيچگونه سودي براي آنان نداشته بلکه زيان آور نيز مي باشند چون سبب مي شوند قشري از گرد و غبار بر روي برگ ها به وجود آمده و باعث بسته شدن منفذهاي تنفسي برگ ها و در نتيجه مرگ آنها شود . زيرا برگ هاي اين گياهان آنقدر ظريف و زيبا و ترکيب و رنگ آنها آنقدر متنوع هستند که سعي در شفافيت بيش از حد آنها کاري بيهوده و بي نتيجه مي باشد .
(دقت نماييد به غير از اسپري هاي مخصوص تجارتي براي اين کار که گياهان را قدري پرجلاتر مي نمايد و تا حدودي در صورت مصرف کم تقريباً بي ضرر مي باشند از ساير مواد استفاده ننماييد ).

طريقه ي اسپري نمودن برگها :

براي شستشو ، گياهان را به ظرفشويي آشپزخانه و يا دستشويي و يا حمام منتقل نماييد . آب را به صورت ولرم تنظيم نموده و به آرامي روي برگ ها اسپري نماييد . اين پيشنهاد براي گلدان هاي کوچک و قابل حمل بوده و براي گلدان هاي بزرگ که حمل و نقل آنها مشکل مي باشد ، نايلوني را کمي بزرگتر از چترگياه در زيرگلدان پهن نموده و مقداري کف صابون رقيق را داخل ظرف اسپري ريخته و تمام برگ ها را بشوييد و همين عمل را با آب تميز نيز تکرار نماييد و يا درصورت مناسب بودن هوا گلدان هاي قابل حمل را به داخل حياط يا روي بالکن برده و با شيلنگ به صورت اسپري به آرامي آنها راشسته و بگذاريد تا خشک شود و بعد به داخل آپارتمان منتقل نماييد و (در نظر داشته باشيد براي خشک نمودن برگ هاي اين گياهان هرگز از نور شديد آفتاب استفاده ننماييد ).
گياهاني را که داراي برگ هاي پهن مي باشند برگ هاي آنها را يکي يکي با پارچه يا اسفنج نرم و مرطوب تميز نماييد . به اين طريق در حالي که يکدست را زير برگ نگه مي داريد با دست ديگر اسفنج يا پارچه مرطوب را به آرامي به پشت و روي برگ ها کشيده تا به خوبي تميز شوند .
منبع:ماهنامه ي بين المللي هنر پارسي ،شماره17
/س